گوته ، پنجمین نابغه ادبی کلاسیک غرب .

0
921

 گوته سرچشمه هنر و ادبیات واقعگرا را در ادبیات مردمی و فولکلوریک خلقها و در طبیعت میدید . درک او از هنر رابطه ای تنگ با درک او از طبیعت دارد و میگفت هنر باید مقلد و انعکاس طبیعت باشد . اواز انسانها میخواهد که برای عملی کردن شعار آزادی و عدالت هیچگاه دست از کوشش برندارند . وی در زمان خود از مبارزات آزادیخواهانه مردم هلند علیه اشغالگران اسپانیایی دفاع کرد ولی از وقوع انقلاب فرانسه آشکارا دفاع ننمود . شاید به این دلیل دهها سال  ادیبانی مانند هاینه و شیلر و پوشکین در محافل ادبی و انقلابی و روشنفکری جهانی محبوبیت بیشتری از وی داشتند . گوته برای رشد هنر و ادبیات کلاسیک سالها به همکاری با شیلر ، فیشته ، شلینگ ، هردر ، و شلگل پرداخت . هردر میگفت گوته در آینده،  شکسپیر آلمانی ها خواهد شد. 

گوته ، پنجمین نابغه ادبی کلاسیک غرب . 

  آثار گوته میان هومانیسم و فئودالیسم . 

علیشاه سلطانی  _ 13.06.2016

Falsaf@web.de

Wolfgang Goethe 1749 – 1832

در مقالات کوتاه پیش، از چهار نابغه ادبیات کلاسیک غرب نام برده شد ؛ از هومر یونانی ، از سروانتس اسپانیایی ، از دانته ایتالیایی ، و از شکسپیر انگلیسی . اکنون اشاره ای هم به زندگی و آثار گوته ، شاعر و نویسنده سکولار آلمانی میشود که بین سالهای 1832-1749 میلادی زندگی نمود .

گوته را امروزه مهمترین شاعر اروپا و یکی از نویسندگان ادبیات کلاسیک جهان میدانند . او شاعر جنبش ادبی اجتماعی ” هجوم توفان ” در نیمه دوم قرن 18 میلادی بود و برای نخستین بار در سال 1827 اعلان وجود “ادبیات جهانی ” را نمود .

دید ماتریالیستی گوته متکی به فلسفه و نظرات اسپینوزا است . آثار او بخش مهمی از ادبیات کلاسیک جهان بشما ر می آیند . ادبیات کلاسیک در غرب به آثاری گفته میشود که همیشه بجا ماندنی ، آموزنده ، و معتبر باشند . در آثاروی میتوان انعکاس انحلال فئودالیسم و شکوفایی نظم اجتماعی بورژوایی در خدمت وحدت عناصر هومانیستی را مشاهده کرد .

گوته شاهد زوال طبقه اشراف آلمان و رقابت امیران و شاهزادگان محلی حاکم ولایات آنزمان آلمان بود . او خالق نوشتجاتی در زمینه های تئوری ادبی ، استتیک ، و هنر نیز است . جنبش ادبی اجتماعی ” هجوم توفان ” منتقد وضعیت حکومت مطلقه فئودالی و شاهزادگان محلی بود .

جامعه شناسان ادبی بر این باورند که آثار او آینه هنر و ادبیات واقعگرایانه و مبارزه شهروندان ترقی خواه علیه نیرو های مدافع نظام فئودالی و ملوک الطوایفی آن زمان آلمان است . گوته اصطلاح  ” ادبیات جهانی ” را نخستین با ر در مقابل “ادبیات ملی” کشورها مطرح نمود . او نه تنها خودرا شاگرد هنر و استتیک یونان باستان میدانست بلکه تقلید از آنرا نیز توصیه میکرد .

گوته از طریق زبان و ادبیات موجب وحدت ملی ولایات و مناطق آنزمان آلمان شد . زبان ملی و سراسری آلمان بعد از مارتین لوتر ، مدیون کوششهای ادبی و قدرت خلاقیت واژه سازی آنزمان گوته نیز است . او غیر از شعر،نمایشنامه ، داستان ، نوول ، رمان و روایت ، خالق آثاری در زمینه های خاطره نویسی ، مکاتبات ، مصاحبه ، و آثار تحقیقی علوم تجربی، نیز میباشد . مجموعه آثارش به 150 جلد میرسند .

اجداد گوته پیشه ور و مردمی ساده بودند ، پدرش ولی از طریق ازدواج با یک دختر اشرافی به جاه و مقام و منالی رسیده بود . در زمان او در حالیکه آلمانی ها در حال تشکیل دولت ملی و اتحاد ولایات شاهزاده نشین بودند ، انقلاب 1789 فرانسه به وقوع پیوسته بود .

منتقدین گوته او را مخالف آزادی بیان و نقد ادبی منفی آثارش میدانند چون او در جایی گفته بود- بزنید منتقدین ادبی را ، این سگان درنده را ! . گوته دهها سال در خدمت شاهان محلی در پست های فرهنگی و اجرایی و مشاورتی کار کرد . او از زبان فاوست اعتراف میکند که برای شناخت جامعه ، جهان ، و خود ،حاضر است حتی با شیطان هم اعتلاف کند . عده ای هم گوته را مدافع سنت پدرسالاری میدانند گرچه او همیشه خودرا روشنگری هومانیست و اروپایی معرفی میکرد . گوته در کتاب نخست فاوست به انتقاد از تکیه یکطرفه به عقلگرایی میپردازد. اوولی در ادبیات به نیازهای بنیادین و اولیه انسان اهمیت میدهد .

گوته میگفت شعر، زبان مادری انسانیت است، و ادبیات مانند عشق یک بازی و سرگرمی است ، و میان ما و مخالفین معمولا دیوار حقیقت وجود دارد ، و از واژه عشق میتوان هم در رابطه با احساسات اروتیک استفاده کرد و هم در رابطه با دوستی افلاتونی . امروزه اشاره میشود که گوته میخواست در تنگنای ولایت گرایی حاکمان و شاهزادگان، مدافع اصلاحات اجتماعی گردد .

گروهی گوته را شاعر انسانیت مطلق میدانند که در زمان بحران هویت ، نیاز به آثارش بیشتر احساس میگردد . مانند  غالب نوابغ ادبی آثار او شرح و توصیف زندگی خصوصی اش است . درباره نوول ” ورتر جوان ” او که آنزمان موجب خودکشی دهها جوان رمانتیک شد ، اشاره میشود که به علت فقدان زمینه اجتماعی شکوفایی استعدادهای پر انرژی در نظام رو به زوال فتودالی آنزمان ، غالب آنها وظیفه و مسئولیت مناسبی برای خود نیافتند و دچار نیهلیسم و سرخوردگی شدند  .

گوته سرچشمه هنر و ادبیات واقعگرا را در ادبیات مردمی و فولکلوریک خلقها و در طبیعت میدید . درک او از هنر رابطه ای تنگ با درک او از طبیعت دارد و میگفت هنر باید مقلد و انعکاس طبیعت باشد . اواز انسانها میخواهد که برای عملی کردن شعار آزادی و عدالت هیچگاه دست از کوشش برندارند . وی در زمان خود از مبارزات آزادیخواهانه مردم هلند علیه اشغالگران اسپانیایی دفاع کرد ولی از وقوع انقلاب فرانسه آشکارا دفاع ننمود . شاید به این دلیل دهها سال  ادیبانی مانند هاینه و شیلر و پوشکین در محافل ادبی و انقلابی و روشنفکری جهانی محبوبیت بیشتری از وی داشتند . گوته برای رشد هنر و ادبیات کلاسیک سالها به همکاری با شیلر ، فیشته ، شلینگ ، هردر ، و شلگل پرداخت . هردر میگفت گوته در آینده،  شکسپیر آلمانی ها خواهد شد.

Falsaf@web.de

Wolfgang Goethe 1749 – 1832

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

آرشیو موضوع : تاریخ، فرهنگ و هنر

عملیات مخفی ارتش آلمان در خاک ایران

عملیات مخفی ارتش آلمان در خاک ایران

سروان فریتس کلاین قبل از آغاز جنگ جهانی اول، وابسته نظامی سفارت آلمان در تهران بوده است. او با فرهنگ ایران کاملا آشنا بود و زبان فارسی می‌دانست. کلاین با آغاز جنگ به برلین فراخوانده شد. طراحان نظامی دولت پروس در پی ضربه‌زدن به نیروی دریایی بریتانیا به این نتیجه می‌رسند که باید تاسیسات کمپانی نفتی ایران و …

تاریخچه حضور ایران در جشنواره سینمایی کن

تاریخچه حضور ایران در جشنواره سینمایی کن

اولین حضور سینمای ایران در جشنواره فیلم کن با فیلم «کوروش کبیر» ساخته مصطفی فرزانه در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه جشنواره سال ۱۹۶۱ رقم خورد و دومین حضور در سال ۱۹۶۴ با فیلم «طلوع فجر» ساخته احمد فاروقی‌ قاجار در بخش مسابقه فیلم‌های کوتاه بود. جالب آنکه فرزانه از دوستان صادق هدایت بود. در همین سال، اولین فیلم بلند …

شکسپیر مخالف دیکتاتوری تقوا و پرهیزکاری کلیسا

شکسپیر مخالف دیکتاتوری تقوا و پرهیزکاری کلیسا

آثار اولیه تئاتری شکسپیر آینه انعکاس اختلافات مذهبی ، سیاسی ، فکری و اقتصادی دوران رنسانس وگذر از قرون وسطی به عصرنوگرایی است . هر بحث مذهبی آبستن حوادث ناگوار عناصر سیاسی مبشد . در نمایشنامه توفان ،او از نوعی کمون اولیه و سوسیالیسم تخیلی صحبت میکند ، اگرچه وی خود شخصا به علت فرهنگ حاکم آنزمان طرفدار …

نگاهی به نقد فیلم در سینمای ایران و آلمان در جشنواره کلن

نگاهی به نقد فیلم در سینمای ایران و آلمان در جشنواره کلن

هوشنگ گلمکانی در پاسخ به پرسشی درباره میزان تاثیرگذاری ماهنامه فیلم بر سینمای ایران گفت: «من می​توانم ادعا بکنم که مجله فیلم اولین مجله​ای بوده که مسئله نقد را از مسئله تبلیغ و خبررسانی جدا کرد. فراوان اتفاق افتاده در مجله فیلم که آگهی فیلمی در مجله چاپ شده و در همان شماره نقد منفی علیه همان فیلم …

فرازهایی از کتاب گسستن بندها

فرازهایی از کتاب گسستن بندها

 فرقه ها به طور سیستماتیک فوبیاهای مختلفی را در اذهان اعضای خود به وجود می آورند. القای فوبیا یک تکنیک ساده ولی قدرتمند است که توسط فرقه ها برای ایجاد وابستگی و اطاعت در اعضا مورد استفاده قرار می گیرد. افرادی بوده اند که دیگر اعتقادی به رهبر فرقه و دکترین آن نداشتند، اما نمی توانستند از گروه …

به‌آذین و جدال در کانون نویسندگان

به‌آذین و جدال در کانون نویسندگان

ترجمه های او علاوه بر آشنا کردن جامعه ایران با ادبیات غرب سبب شد که بسیاری به کتابخوانی روی بیاورند. محمود اعتمادزاده (به آذین) از اولین مترجمان ایرانی نبود ولی یکی از تاثیرگذارترین آنان بود.خودش احساس غبن می‌کرد که فرصت نویسندگی نداشته. اما چند کتاب قصه‌ای را هم که در فرصت‌هائی به دست مخاطبان خود رساند، نتوانست جای …

اصلاحگر ضد استعمار

اصلاحگر ضد استعمار

زمان از آن صبح سرد ۲۰ دی ماه سال ۱۲۳۰ جلالی که خاصه‌تراش مخصوص به حکم میرزا تقی‌خان فراهانی در حمام فین کاشان با فصد رگ، جان صدراعظم معزول را گرفت متوقف شد و تاریخ درباره مرگ امیرکبیر برای سال‌ها سکوت کرد و به این خبر کوتاه در روزنامه خود امیر یعنی وقایع اتفاقیه بسنده کرد که نوشت: …

دهمین سالگرد خاموشی خالق «شازده احتجاب»

دهمین سالگرد خاموشی خالق «شازده احتجاب»

نخستین آثار گلشیری به صورت کتاب در اواخر دهه‌ی چهل منتشر شد: مجموعه داستان «مثل همیشه» (۱۳۴۶) و رمان «شازده احتجاب» (۱۳۴۸) از نخستین آثار او بودند که به ویژه دومی جایگاه او را به عنوان یکی از مطرح‌ترین نویسندگان پیشرو ایران تثبیت کرد. پس از انقلاب سال ۵۷ گلشیری نوشته‌های داستانی و مقاله‌های ماندگاری در نقد ادبی …

فستیوال فیلم‌های ایرانی در شهر کلن ـ آلمان با همکاری “خانه سینما”

فستیوال فیلم‌های ایرانی در شهر کلن ـ آلمان با همکاری “خانه سینما”

امین فرزانه‌فر، مدیر این فستیوال در گفت‌وگو با دویچه وله فارسی درباره چندوچون مخاطبان جشنواره فیلم ایرانی می‌گوید: «اگر نیمی از بازدیدکنندگان ایرانی و نیمی دیگر آلمانی باشند، ما بسیار خشنود خواهیم شد و آمدن علاقه‌مندان به فیلم که تبار غیرآلمانی دارند نیز ما را خرسندتر خواهد کرد.» به گفته‌ی او طیف رنگارنگ و گسترده‌ای از محصولات سینمایی ایران …

معرفی کتاب ” زندگی بازیافته ” به قلم علی پوراحمد

معرفی کتاب ” زندگی بازیافته ”  به قلم علی پوراحمد

کتاب روشنگر” زندگی بازیافته ” در ۲۰۰ صفحه در برگیرنده خاطراتی است ازیک عضو و مسئول سابق مجاهدین که بطور مبسوط چگونگی پیوستن و خروج خود ازیک سازمان تروریستی ومخرب کنترل ذهن را توضیح داده است و با یک نگاه روانشناسانه حیات خبیث و خائنانه و ضد مردمی و فریبکارانه سازمان مجاهدین به محوریت دجا

 

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید