چه کتاب‌هایی در صد سال اخیر در تحول فکری ایرانیان موثر بوده است؟

0
1189

چه کتاب‌هایی در صد سال اخیر در تحول فکری ایرانیان موثر بوده است؟

03.05.2019 ـ بی بی سی

در حدود یکصد سال اخیر که از انقلاب مشروطه ایران می گذرد، آثار و متون متعددی هم بر تحول فکری ایرانیان اثر گذاشته و هم کتاب ها و رسالات مختلفی حاصل تحولات تجددخواهانه در ایران بوده است. بازخوانی این متون می‌تواند به فهم ریشه برخی مسائل جاری در ایران کمک کند. در نظرخواهی از شماری از اهل فرهنگ و ادب، از آنها خواسته شده تا فهرستی از کتاب‌ها و متون صد سال اخیر ایران را که دارای این ویژگی ها بوده اند، معرفی کنند. در مجموعه ای که بی بی سی فراهم کرده است، برگزیده‌ای از این آثار در مقالات مجزایی مرور و بازخوانی شده است.

بخشی از پوستر سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اثر حمید رضا بیدقی
بخشی از پوستر سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اثر حمید رضا بیدقی
  • شیرین عبادی

حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل

ماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگی
قانون اساسی بلژیک
قانون تجارت فرانسه
بازگشت به خویشتن، علی شریعتی
تجدد یا تمدن، علی شریعتی
سرمایه، کارل مارکس
مجموعه داستان و خاطرات کودکان از جنگ های هیروشیما و بوسنی
ضمیرناخودآگاه، زیگموند فروید
ثروت ملل، آدام اسمیت
جنس دوم، سیمون دوبوار
جامعه باز و دشمنان آن، کارل پوپر
ریشه های توتالیتریزم، هانا آرنت
  • محسن کدیور

اسلام شناس و مدرس مطالعات دینی دانشگاه دوک در کارولینای شمالی ( آمریکا)

تنبیه الامه و تنزیه المله، میرزای نائینی
تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی
میراث خوار استبداد، مهرداد بهار
غرب زدگی، جلال آل احمد
تفسیر المیزان، علامه طباطبائی
لغت نامه دهخدا
راه طی شده، مهدی بازرگان
پرتوی از قرآن، محمود طالقانی
پدر و مادر ما متهمیم، علی شریعتی
اسلام شناسی، علی شریعتی
نظام حقوق زن در اسلام، مرتضی مطهری
نقد ادبی، عبدالحسین زرین کوب
سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی
مجموعه اشعار نیمایوشیج
مجموعه اشعار احمد شاملو
مجموعه اشعار مهدی اخوان ثالث
هشت کتاب، سهراب سپهری
ماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگی
سووشون، سیمین دانشور
کلیدر، محمود دولت آبادی
  • عبدالکریم لاهیجی

حقوقدان، از نویسندگان پیش‌نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی، رئیس افتخاری فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر (فرانسه)

ایران باستان، حسن پیرنیا
تاریخ تمدن ویل دورانت، ترجمه احمد آرام
سیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغی
روزنامه خاطرات اعتماد السلطنه
تاریخ بیداری ایرانیان، ناظم الاسلام کرمانی
تنبیه الامه و تنزیه المله، میرزا محمد حسین نایینی
تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی
تاریخ احزاب سیاسی، ملک الشعرای بهار
حیات یحیی، یحیی دولت آبادی
خاطرات و خطرات، مخبر السلطنه هدایت
مکتوبات، فتحعلی آخوند زاده
اندیشه ترقی و حکومت قانون، فریدون آدمیت
امیر کبیر و ایران، فریدون آدمیت
اندیشه های میرزا آقاخان کرمانی، فریدون آدمیت
ایدیولوژی نهضت، مشروطیت فریدون آدمیت
سیاست طلبی، عبدالرحیم طالبوف
دو قرن سکوت، عبدالحسین زرکوب
یکی بود یکی نبود، محمد علی جمال زاده
مصدق در محکمه نظامی جلیل بزرگمهر
  • عباس میلانی

نویسنده و پژوهشگر تاریخ، استاد علوم سیاسی و رئیس بخش ایران شناسی دانشگاه استنفورد (آمریکا)

تاریخ مشروطه، احمد کسروی
سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی
اسرار گنج دره جنی، ابراهیم گلستان
بوف کور، صادق هدایت
شازده احتجاب، هوشنگ گلشیری
قانون جرایم کیفری، علی اکبر داور
تنبیه الامه و تنزیه المله، میرزا محمد حسین نایینی
تسخیر تمدن فرنگ، فخرالدین شادمان
لغت نامه، دهخدا
چرند و پرند، دهخدا
قانون اساسی مشروطه
متن قانون ملی شدن صنعت نفت مصدق
متن قانون اصلاحات ارضی شاه (لوایح شش گانه)
تولدی دیگر، فروغ فرخزاد
مجموعه خاطرات اسدالله علم
مجموعه اشعار نیما یوشیج
  • عبدالکریم سروش

اسلام شناس و نظریه پرداز، پژوهشگر مهمان در مرکز دین، صلح و فعالیت‌های جهانی دانشگاه جرج‌تاون (آمریکا)

مجموعه آثار صادق هدایت
مجموعه اشعار نیما یوشیج
مجموعه آثار احمد کسروی
مجموعه آثار علی شریعتی
مجموعه آثار فریدون آدمیت
سیرحکمت در اروپا، محمدعلی فروغی
سووشون،سیمین دانشور
غربزدگی، جلال آل احمد
تاریخ تمدن، ویل دورانت
جامعه باز ودشمنانش، کارل پوپر
  • محمدعلی همایون کاتوزیان

تاریخ نگار، ایرانشناس و اقتصاددان، پژوهشگر در کالج سنت آنتونی دانشگاه آکسفورد (بریتانیا)

سیرحکمت در اروپا، محمدعلی فروغی
تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی
تاریخ بیداری ایرانیان ناظم الاسلام کرمانی
در خدمت و خیانت روشنفکران، جلال آل احمد
مدیر مدرسه، جلال آل احمد
غرب زدگی، جلال آل احمد
یکی بود یکی نبود، محمد علی جمالزاده
سه قطره خون، صادق هدایت
سایه روشن، صادق هدایت
زنده به گور، صادق هدایت
بوف کور، صادق هدایت
فاطمه فاطمه است، علی شریعتی
لغت نامه دهخدا
از صبا تا نیما، یحیی آریان پور
ولایت فقیه، آیت‌الله روح‌الله خمینی
شهید جاوید، نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی
  • حسین شهیدی

استاد فقید علوم ارتباطات، پژوهشگر رسانه‌ها و نویسنده (لبنان، بریتانیا)

جان شیفته، رومن رولان، ترجمه محمود اعتماد زاده (به آذین)
ماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگی
زمینه جامعه شناسی، ویلیام آگبرن و مه یر نیمکوف، ترجمه امیرحسین آریانپور
مجموعه آثار، فاطمه فاطمه است، پدر، مادر ما متهمیم و آری اینچنین بود برادر از علی شریعتی
توضیح المسائل، آیت الله روح الله خمینی
ولایت فقیه، آیت الله روح الله خمینی
مبارزه مسلحانه، هم استراتژی هم تاکتیک، مسعود احمدزاده
مبارزه مسلحانه و رد تئوری بقا، امیر پرویز پویان
تاریخ تحلیلی اسلام، جعفر شهیدی
بامداد خمار، فتانه حاج سید جوادی
دو کتاب پنجره و تاوان عشق از فهمیه رحیمی
سووشون، سیمین دانشور
چراغ ها را من خاموش می کنم، زویا پیرزاد
کلیدر، محمود دولت آبادی
ثریا در اغما، اسماعیل فصیح
در خدمت و خیانت روشنفکران، جلال آل احمد
قبض و بسط شریعت عبدالکریم سروش
لغت نامه دهخدا
آئین دوست یابی، دیل کارنگی
همسایه ها، احمد محمود
  • تورج دریایی

متخصص تاریخ باستان ایران، رئیس مرکز مطالعات ایرانی سموئل جردن در دانشگاه کالیفرنیا ارواین(آمریکا)

دو قرن سکوت، عبدالحسین زرین‌کوب
تاریخ مردم ایران، عبدالحسین زرین کوب
اسلام در ایران، پتروشفسکی
تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی
غربزدگی، جلال آل احمد
خدمت و خیانت روشنفکران، جلال آل احمد
تشیع علوی و تشیع صفوی، علی شریعتی
تاریخ ایران باستان، حسن پیرنیا
تاریخ ادبیات ایران،ذبیح الله صفا
سبک شناسی، محمد تقی بهار
ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران، فریدون آدمیت
تاریخ اجتماعی ایران، مرتضی راوندی
تاریخ تمدن جهان، ویل دورانت
بوف کور، صادق هدایت
تقویم و تاریخ در ایران، ذبیح بهروز
آنچه خود داشت، احسان نراقی
همسایه ها،احمد محمود
کلیدر، محوم دولت آبادی
هوای تازه، احمد شاملو
تولدی دیگر، فروغ فرخزاد
  • حمید دباشی

متخصص ادبیات تطبیقی و مطالعات ایرانی، استاد کرسی ایران شناسی دانشگاه کلمیبا (آمریکا)

نسیم شمال، آثار اشرف الدین گیلانی
صور اسرافیل، آثار جهانگیر شیراز، قاسم تبریزی، میرزا علی اکبر قزوینی
ارزش احساسات در زندگی هنرپیشگان، نیما یوشیج
فارسی شکر است ، محمد علی جمال زاده
تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی
سیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغی
بیست مقاله، محمد قزوینی
بوف کور، صادق هدایت
غربزدگی، جلال ال احمد
موانع رشد سرمایه داری در ایران، احمد اشرف
تولدی دیگر، فروغ فرخزاد
چرا با جمهوری اسلامی مخالفم، مصطفی رحیمی
قبض و بسط تئوریک شریعت، عبدالکریم سروش
شورش: روایتی زنانه از انقلاب ایران، مهرانگیز کار
مانیفست جمهوریخواهی، اکبر گنجی
هرمنوتیک، کتاب و سنت، محمد مجتهد شبستری
کلنل، محمود دولت آبادی
زنان زیر سایه پدرخوانده‌ها، نوشین احمدی خراسانی
متن ترانه جبر جغرافیایی، محسن نامجو
  • حسن کامشاد

مترجم و پژوهشگر ادبیات فارسی و استاد مدعو بازنشسته در دانشگاه های کمبریج و کالیفرنیا (بریتانیا)

نوشته های میرزا ملکم خان
سیاحت‌نامه ابراهیم بیگ زین العابدین مراغه‌ای
سرگذشت حاجی بابا اصفهانی میراز حبیب اصفهانی
چرند و پرند، علی اکبر دهخدا
یکی بود یکی نبود، محمدعلی جمالزاده
بوف کور، صادق هدایت
علویه خانم، صادق هدایت
فرهنگ انگلیسی به فارسی سلیمان حییم
چشمهایش بزرگ علوی
دن کیشوت، ترجمه محمد قاضی
دوره آثار افلاطون، محمد حسن لطیفی
تاریخ فلسفه غرب، نجف دریابندری
جامعه باز و دشمنانش، کارل پوپر با ترجمه عزت الله فولادوند
شازده احتجاب هوشنگ گلشیری
همسایه ها، احمد محمود
روزها در راه، شاهرخ مسکوب
  • رامین جهانبگلو

متخصص فلسفه و رئیس مرکز مطالعات مهاتما گاندی در دهلی (هند)

یکی بود یکی نبود، محمد علی جمالزاده
افسانه، نیما یوشیج
تهران مخوف، مشفق کاظمی
تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی
سیر حکمت در اروپا، محمد علی فروغی
تاریخ مختصر احزاب سیاسی، ملک الشعرا بهار
چشمهایش، بزرگ علوی
بوف کور، صادق هدایت
زندگی طوفانی، حسن تقی زاده
جعفر خان از فرنگ برگشته، حسن مقدم
غرب زدگی، جلال آل احمد
هوای تازه، احمد شاملو
زمستان، مهدی اخوان ثالث
شازده احتجاب، هوشنگ گلشیری
علی شریعتی، حسین وارث آدم
تولدی دیگر، فروغ فرخزاد
حجم سبز، سهراب سپهری
مقدمه ای بر رستم و اسفندیار، شاهرخ مسکوب
آسیا در برابر غرب، داریوش شایگان
قبض و بسط تئوریک شریعت، عبدلکریم سروش
  • علی نقی عالیخانی

اقتصاددان و وزیر اقتصاد ایران در دولت های اسدالله علم، حسنعلی منصور و امیرعباس هویدا (آمریکا)

مکتوبات، میرزا فتحعلی آخوندزاده
رویای صادقانه، جمال الدین واعظ اصفهانی
مشروطه ایرانی، ماشاالله آجودانی
گذر از تاریخ، نگاه از بیرون و امروز فردا، داریوش همایون
ایرانیان و رویای تجدد، جمشید بهنام
برآمدن رضا خان، سیروس غنی
تاریخ مشروطه ایرانی و تاریخ ۱۸ ساله آذربایجان و شیعی گری، احمد کسروی
افضل التواریخ، غلامحسین افضل الملک
تاریخ بیداری ایرانیان، ناظم الاسلام کرمانی
درخشش تیره، آرامش دوستار
اندیشه ترقی، حکومت قانون، تاریخ مشروطه سه اثر از فریدون آدمیت
ایران و راهیابی فرهنگی، هما ناطق
شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری ایران در دوره قاجار، عبدالله مستوفی
  • محمدرضا نیکفر

فیلسوف، محقق و نویسنده (آلمان)

از آغاز تا اسلام، کتاب تاریخ کلاس پنجم دبستان، ۱۳۴۲، پرویز ناتل خانلری
مکتوبات، میرزا فتحعلی آخوندزاده
سیر حکمت در اروپا، محمدعلی فروغی
مجموعه مجله کاوه، حسن تقی‌زاده (منتشر شده در برلین)
تاریخ مشروطیت ایران، کسروی
دستور زبان فارسی، نوشته پنج استاد
فرهنگ معین، محمد معین
فرهنگ انگلیسی ـ فارسی، سلیمان حییم
دختر یتیم، جواد فاضل
خدمات متقابل اسلام و ایران، مرتضی مطهری
بوف کور، صادق هدایت
بینوایان، ویکتور هوگو، ترجمه حسینقلی مستعان
می‌رویم گل نسترین بچینیم، ژان لافیت
مادر، ماکسیم گورکی
ژان کریستف، رومن رولان، ترجمه به‌ آذین
اطاعت کورکورانه، روزبه
گلهایی که در جهنم می‌رویند، محمد مسعود
مبارزه مسلحانه، هم استراتژی هم تاکتیک، مسعود احمدزاده
ضرورت مبارزه مسلحانه و نقد تئوری بقا، امیر پرویز پویان
تولدی دیگر، فروغ فرخزاد
ماهی سیاه کوچولو، صمد بهرنگی
هوای تازه، احمد شاملو
  • حسن یوسفی اشکوری

پژوهشگر دینی، اسلام شناس و نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی (آلمان)

تنبیه الامه و تنزیه المله، میرزا محمد حسین نایینی
طبایع الاستبداد یا سرشت های خودکامگی، رحمان کواکبی
الئالی المربوطه فی وجوب المشروطه، (تشریح حکومت مشروطه) محمداسماعیل محلاتی
مسالک المحسنین، عبدالرحیم طالبوف
سفرنامه ابراهیم بیک، زین العابدین مراغه‌ای
تاریخ بیداری ایرانیان، ناظم الاسلام کرمانی
قانون، میرزا ملکم خان
رساله یک کلمه، میرزا یوسف خان مستشارالدوله
مقالات جمالیه، جمال الدین اسدآبادی
مجموعه آثار فریدون آدمیت
راه طی شده، مهدی بازرگان
تفسیر پرتویی از قرآن، محمود طالقانی
قبض و بسط تئوریک شریعت، عبدالکریم سروش
هرمونتیک: کتاب، عقل و سنت، محمد مجتهد شبستری
تاریخ مشروطه، احمد کسروی
  • فائقه شیرازی

استاد بخش خاورمیانه شناسی دانشگاه آستین در تگزاس (آمریکا)

انقلاب مشروطه ایران، ژانت آفاری
انقلاب ایرانی، عباس امانت
اولین انقلاب شیعه ایران: شیعه گری و انقلاب مشروطه، منگل بیات
ارمنی ها و انقلاب مشروطه ایران، حوری بربریان
بریتانیا و انقلاب مشروطه ایران، منصور بنکداریان
انقلاب مشروطه ایرانی؛ محبوب سیاست، تحولات فرهنگی و تماس های فراملی، هوشنگ شهابی و وانسا مارتین
دمکراسی انکار شده، چارلز کورتزمن
اسلام و تجدد؛ انقلاب مشروطه ایران، مارتین ونسیا

////////////////////////

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پاسخ ترک

لطفا نظر خود را وارد کنید
لطفا نام خود را اینجا وارد کنید